Mrozoodporność

Mrozoodporność płytek ceramicznych

Płytka mrozoodporna oznacza, że została poddana badaniom zgodnie z normą PN EN 202. Procedura ta obejmuje nasycenie płytki wodą, a następnie poddanie jej cyklicznym zmianom temperatury od +15°C do -15°C. W trakcie 50 cykli zamrażania i rozmrażania wszystkie ściany i krawędzie płytek są wystawione na zamarzanie.

Po zakończeniu procesu badane są powierzchnie i krawędzie płytek. Jeśli nie stwierdzi się żadnych uszkodzeń, płytkę można zakwalifikować jako mrozoodporną.

Normy międzynarodowe

Normy ISO wprowadzają zmiany w metodologii badań mrozoodporności – od -5°C do +5°C przy zwiększonej liczbie cykli do 100. Dzięki temu można precyzyjniej określić odporność płytki na mróz. Jednak dane meteorologiczne wskazują, że w Polsce liczba cykli zmian temperatur w ciągu roku wynosi od 250 do 280, w zależności od regionu.

Nieprawidłowe ułożenie płytek mrozoodpornych może szybko prowadzić do zniszczenia okładziny, przy czym efekt może wyglądać tak, jakby płytki wcale nie były mrozoodporne.

Woda a trwałość płytek

Woda może przenikać do płytek ceramicznych zarówno od strony montażowej (podłoża), np. w postaci wód gruntowych lub technologicznych z zaprawy czy jastrychu, jak i od strony licowej przez fugi i rysy. Zjawisko to zachodzi przez podciąganie kapilarne wody do porów płytek, zwłaszcza szkliwionych.

Nawet przy niewielkiej porowatości płytek, proces nasycenia wodą na poziomie 95–100% może trwać od 3 do 4 lat. Woda, zamarzając, zwiększa swoją objętość o około 9%, co generuje wzrost naprężeń w strukturze płytki. Skutkiem tego mogą być:

• odpryski w obszarze fug lub środka płytek,
• odspajanie płytek od podłoża, szczególnie w miejscach z pustkami w warstwie kontaktowej.

Wpływ parowania i wykwitów

Podczas parowania woda zwiększa swoją objętość w porach, co prowadzi do wzrostu ciśnienia i naprężeń w strukturze płytki. Zjawisko to jest częstą przyczyną uszkodzeń na wilgotnych i podgrzewanych powierzchniach, powstających późną wiosną i latem.

Woda przechodząca przez materiały cementowe, beton lub jastrych wzbogaca się w wodorotlenek wapnia. Roztwór ten przemieszcza się kapilarnie na zewnątrz płytek, gdzie reaguje z dwutlenkiem węgla z powietrza, tworząc biały nalot węglanu wapnia.

Wpływ zmian temperatur i różnic materiałowych

Zmienne temperatury powodują zmiany wymiarów liniowych elementów budowlanych, co skutkuje miejscowym wzrostem naprężeń na powierzchniach ich styku. W obecności wilgoci zmiany temperatur w zakresie zamarzania i topnienia wody dodatkowo zwiększają naprężenia w płytkach, prowadząc do ich mechanicznych uszkodzeń.

Różnice w rozszerzalności cieplnej różnych materiałów budowlanych często powodują pęknięcia i rysy w obszarze przylegających do siebie elementów, szczególnie zauważalne na powierzchni płytek.

Wnioski

Dziś za mrozoodporną uznaje się płytkę, gdy jej parametr nasycenia wodą wynosi 3% lub mniej. Jednak samo oznaczenie mrozoodporności nie gwarantuje trwałości okładziny – kluczowy jest prawidłowy montaż i użytkowanie płytek.